ΑΠΟ ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΟΣ ΚΑΙ ΚΝΙΤΗΣ… ΦΙΛΟΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΚΑΙ ΝΕΟΤΑΞΙΤΗΣ!
10.1.2018
Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη
Πολλά και διάφορα έχουν ειπωθεί για τον Νίκο Κοτζιά, από την ημέρα που ανέλαβε υπουργός εξωτερικών της κυβέρνησης Αλέξη Τσίπρα, στις 27 Ιανουαρίου του 2015. Ότι υπήρξε (μέχρι το 2009) στενός σύμβουλος του τότε προέδρου του ΠΑΣΟΚ και μετέπειτα πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου, αλλά και πρόεδρος του πασοκικού ιδρύματος ΙΣΤΑΜΕ, ότι είναι ένας από τους κορυφαίους ερευνητές θεμάτων εξωτερικής (και όχι μόνο) πολιτικής, διπλωμάτης και καθηγητής και άλλα πολλά… Υπάρχει εν τούτοις η «αθέατη» όψη του Νίκου Κοτζιά, που εν πολλοίς εξηγεί πολλά… «ανεξήγητα», μία όψη που ελάχιστοι στην Ελλάδα του σήμερα την γνωρίζουν.
Ο Νίκος Κοτζιάς είναι αναμφίβολα αριστερός· διαφέρει όμως από τους υπόλοιπους στοχαστές της Αριστεράς στην Ελλάδα σήμερα και η σκέψη του απέχει χιλιόμετρα ολόκληρα από τον μέσο όρο των ανόητων αντιγραφέων που υποδύονται τους «μεγάλους εγκεφάλους» του πνεύματος στη χώρα μας! Θεωρούμε δε, ως πάρα πολύ έξυπνη και «πονηρή» την κίνηση του Αλέξη Τσίπρα να τοποθετήσει, από την πρώτη κυβέρνησή του κιόλας, τον Νίκο Κοτζιά στο υπουργείο εξωτερικών. Διότι ο Κοτζιάς, πέρα από τις προσωπικές του βουλήσεις, επιδιώξεις και ενδόμυχες σκέψεις, κατέχει άριστα τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής, της εποχής της παγκοσμιοποίησης κτλ., όπως και «οσμίζεται» τις επερχόμενες εξελίξεις.
Ποιος είναι όμως ο «άγνωστος» Νίκος Κοτζιάς, αυτός που οι αγράμματοι «δημοσιογράφοι» ούτε καν υποπτεύονται ότι υπάρχει (και γι’ αυτό δεν του κάνουν ούτε ένα σοβαρό αφιέρωμα); Θα πάμε αρκετά χρόνια πίσω, συγκεκριμένα στη δεκαετία του 1980. Τότε που ο Νίκος Κοτζιάς, γεννηθείς το 1950 στην Αθήνα, ήταν ένα από τα πλέον ελπιδοφόρα νεαρά μέλη του ΚΚΕ. Ήταν, πιο συγκεκριμένα, ενεργό και ηγετικό στέλεχος της ΚΝΕ -της κομμουνιστικής νεολαίας- και εκλεκτός του γενικού γραμματέα του Κόμματος, Χαρίλαου Φλωράκη. Η σκέψη του αποτυπώθηκε σε μερικά σημαντικά βιβλία του, από τα οποία ξεχωρίζουμε δύο: «Ο Τρίτος Δρόμος του ΠΑΣΟΚ» (εκδόθηκε το 1983) και «Ο Συνασπισμός της Αριστεράς» (εκδόθηκε το 1987). Ας δούμε κάπως λεπτομερέστερα την «ιστορία» αυτών των δύο έργων υπό το πρίσμα της Απόκρυφης Γεωπολιτικής, δηλ. της σκέψης εκείνης που πηγαίνει πίσω από τα γεγονότα και διαβάζει πίσω από τις λέξεις!
Το βιβλίο του Νίκου Κοτζιά «Ο Τρίτος Δρόμος του ΠΑΣΟΚ» κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο του 1983 από τις εκδόσεις, φυσικά, του ΚΚΕ «Σύγχρονη Εποχή». Αποτελεί την πλέον εμπεριστατωμένη «κριτική με βάση τη μαρξιστική-λενινιστική ανάλυση της ελληνικής πραγματικότητας» προς το τότε κυβερνόν ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, όπως αναγράφεται χαρακτηριστικά στο εξώφυλλο του βιβλίου. Ως γνωστόν, τότε το ΠΑΣΟΚ είχε ήδη συμπληρώσει δύο ολόκληρα χρόνια στην εξουσία και είχε φανεί καθαρά, σε όλο το φάσμα της Αριστεράς, ότι καμία απολύτως «Αλλαγή» δεν επρόκειτο να κάνει… Το ΠΑΣΟΚ είχε αθετήσει ολόκληρο σχεδόν το προεκλογικό πρόγραμμά του, του 1981, και όσο για το περίφημο «Συμβόλαιο με τον λαό» («Διακήρυξη κυβερνητικής πολιτικής») που είχε εξαγγείλει με στόμφο, αυτό απλώς πετάχτηκε στον κάλαθο των αχρήστων…
Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Νοέμβριο του 1983 η ακροαριστερή επαναστατική (τρομοκρατική) οργάνωση «17 Νοέμβρη» επαναδραστηριοποιήθηκε, έπειτα από δύο χρόνια σιγής, δολοφονώντας τον Ελληνοαμερικανό αρχιπράκτορα Τζορτζ Τσάντες και τον οδηγό του (στις 15 Νοεμβρίου 1983, που συνέπεσε με την ανακήρυξη την ίδια μέρα του ψευδοκράτους του Ντενκτάς στην Κύπρο!). Η «17 Νοέμβρη» είχε δώσει δύο χρόνια ανοχής στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αναστέλλοντας προσωρινά τη δράση της, όμως επανήλθε με βίαιο τρόπο το 1983, περνώντας πια καθαρά σε αντιπασοκικές και αντιπαπανδρεϊκές θέσεις. Την ίδια εποχή, η «άκρα Αριστερά» του ΠΑΣΟΚ, που ήταν κατά της ΕΟΚ και του ΝΑΤΟ, αποχώρησε από το «κίνημα» (π.χ. ο Νίκος Καργόπουλος που ίδρυσε μετά την ΑΣΚΕ κτλ.).
Τότε λοιπόν ήρθε και το βιβλίο του Νίκου Κοτζιά, με αυστηρή κριτική (από καθαρά κομμουνιστικές θέσεις) της θεωρίας του ΠΑΣΟΚ. Κάνει μάλιστα εντύπωση ότι σε μερικά σημεία του εν λόγω έργου του ο συγγραφέας χρησιμοποιεί για να επιχειρηματολογήσει… ολόκληρες φράσεις από την προκήρυξη της «17 Νοέμβρη» για τη δολοφονία του Τσάντες και του οδηγού του!!! Τα δύο κείμενα χωρίζει μόνο ένας μήνας (Νοέμβριος το κείμενο της 17Ν, Δεκέμβριος ο μήνας κυκλοφορίας του βιβλίου του κ. Κοτζιά) και δεν έχει κανείς παρά να αντιπαραβάλλει την προκήρυξη της οργάνωσης με το «αντί επιλόγου» κείμενο του βιβλίου, για να καταλάβει τι ακριβώς εννοούμε…
Και κάτι ακόμη. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που το ΚΚΕ, με τη γνωστή συγκεντρωτική δομή, επέλεξε τον Νίκο Κοτζιά και όχι κάποιον άλλο για να συγγράψει αυτή την αντιπασοκική μελέτη! Όντως, πρόκειται για ένα σοβαρότατο κείμενο, το οποίο δεν θα μπορούσε να γράψει ο κάθε τυχαίος. Αντίθετα, θα έπρεπε να είναι άτομο της πλήρους εμπιστοσύνης της ηγεσίας του ΚΚΕ, αλλά και άνθρωπος ανωτέρου πνευματικού επιπέδου για να αναλάβει ένα τόσο κρίσιμο και δύσκολο έργο. Από αυτό και μόνο κατανοεί ο καθένας πόσο σπουδαία προσωπικότητα, ήδη από το 1983 και τα μόλις 33 χρόνια της ηλικίας του, υπήρξε και συνεχίζει να είναι ο Νίκος Κοτζιάς.
Ιδού και μία προσωπική μαρτυρία. Στα τέλη του 2000 ο γράφων επισκέφτηκε τον Απόστολο Χριστακούδη του Βαλκανικού Ινστιτούτου, το οποίο εδρεύει στη Σόφια της Βουλγαρίας (ο Χριστακούδης υπήρξε παιδί Ελλήνων πολιτικών προσφύγων). Τότε ο Χριστακούδης μας είπε ότι… πεθαίνει (ήταν σοβαρά άρρωστος) και ότι θα μας εκμυστηρευτεί πολλά πράγματα για την πολιτική κατάσταση της περιοχής! Έδωσε στον γράφοντα αυτές τις σειρές και κάποια σημαντικά ντοκουμέντα και ειπώθηκαν πολύ σοβαρά λόγια για το μέλλον της περιοχής μας, από ένα άτομο που μόνο τυχαίο δεν ήταν (πέθανε λίγο καιρό μετά από την ανίατη ασθένεια). Ένα από τα ονόματα τα οποία θα έπαιζαν σημαίνοντα ρόλο στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας, από αυτά που μας ανέφερε ο αείμνηστος συνομιλητής μας, ήταν και εκείνο του Νίκου Κοτζιά!... Συγκεκριμένα, στις 4 Δεκεμβρίου 2000 ο αείμνηστος Χριστακούδης είπε κατά λέξη στον γράφοντα: «Μια μέρα ο Νίκος Κοτζιάς θα αναλάβει κορυφαίο πόστο στην Ελλάδα και θα παίξει κεντρικό ρόλο στην αναμόρφωση του ελληνικού πολιτικού συστήματος»!
Τέσσερα περίπου χρόνια αργότερα, περί τα τέλη του 1987, κυκλοφόρησε το βιβλίο του Νίκου Κοτζιά «Ο Συνασπισμός της Αριστεράς» (πάλι από τις εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»). Είναι ένα βιβλίο θεμελιώδους σημασίας για την ελληνική πολιτική ιστορία της Μεταπολίτευσης, αφού μ’ αυτό μπήκαν ουσιαστικά οι βάσεις για τη συγκρότηση, έναν χρόνο αργότερα, του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου! Του γνωστού ΣΥΝ, ο οποίος αργότερα μετεξελίχθηκε, μετά από πολλές περιπέτειες, στον σημερινό ΣΥΡΙΖΑ. Ο Νίκος Κοτζιάς λοιπόν είναι ο εμπνευστής του ΣΥΝ και ο δημιουργός του… ΣΥΡΙΖΑ!!!
Λιγάκι ιστορία… Το 1987 τερματίστηκε η σχεδόν εικοσαετής (από το 1968 και τη διάσπαση του ΚΚΕ) αντίθεση του «ορθόδοξου» ΚΚΕ του Περισσού με το ΚΚΕ εσωτερικού σχετικά με το ποιος είναι ο κύριος του ιστορικού ονόματος «ΚΚΕ». Ως γνωστόν, έως τότε ΚΚΕ («εξωτερικού») και ΚΚΕ εσωτερικού διεκδικούσε το κάθε κόμμα για λογαριασμό του τον τίτλο «ΚΚΕ», λέγοντας το καθένα εξ αυτών ότι είναι το «γνησιότερο» κομμουνιστικό κόμμα και ο μόνος διάδοχος του παλιού ΚΚΕ. Όμως το 1987 το ΚΚΕ εσωτερικού μετονομάστηκε σε ΕΑΡ (Ελληνική Αριστερά), η έριδα σταμάτησε και τα δύο κόμματα επαναπροσέγγισαν το ένα το άλλο, διότι η μετονομασία του ΚΚΕ εσ. θεωρήθηκε από το «ορθόδοξο» (σταλινικό) ΚΚΕ ως μια κίνηση πολύ καλής θελήσεως.
Οι τότε ηγέτες τους, ο Χαρίλαος Φλωράκης του ΚΚΕ και ο Λεωνίδας Κύρκος της ΕΑΡ, συμφώνησαν τελικά στα τέλη του 1988 για τη συγκρότηση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου (ΣΥΝ). Ο ΣΥΝ ιδρύθηκε επίσημα τον Φεβρουάριο του 1989, με μεγάλες φιλοδοξίες, και σ’ αυτόν προσχώρησαν και άλλα αριστερά κόμματα (ΕΔΑ, ΚΟΔΗΣΟ κτλ.). Όμως στις εκλογές της 18ης Ιουνίου 1989 ο ΣΥΝ έλαβε μόλις το 13% των ψήφων και δεν μπόρεσε να «διεμβολίσει» το ΠΑΣΟΚ. Στις δε επαναληπτικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου του 1989, και μετά τη συγκυβέρνησή του με τη ΝΔ (και τη θυελλώδη αντίδραση του ΠΑΣΟΚ), ο ΣΥΝ έπεσε στο 11% και, τελικά, στις εκλογές της 8ης Απριλίου 1990 περιορίστηκε στο 10%...
Εν τέλει, τον Ιούνιο του 1991, και ύστερα από παρασκήνιο μηνών, το ΚΚΕ διασπάστηκε. Μία μερίδα του είχε ανέλθει στην ηγεσία του ΣΥΝ ως αναθεωρητική (υπό τη Μαρία Δαμανάκη) και μία άλλη παρέμεινε σταλινική (υπό την Αλέκα Παπαρήγα) και αποχώρησε από τον ΣΥΝ. Έκτοτε, ΣΥΝ και ΚΚΕ παρέμειναν φανατικοί αντίπαλοι, απευθυνόμενα τα δύο κόμματα αμφότερα στον ίδιο κόσμο…
Στη συγκρότηση του ενιαίου Συνασπισμού, λοιπόν, ο ρόλος του νεαρού τότε Νίκου Κοτζιά υπήρξε κομβικής σημασίας. Όπως και του, επίσης ελπιδοφόρου τότε στελέχους της ΚΝΕ, του Μίμη Ανδρουλάκη. Στην ουσία, το 1987 είχαν αποφασιστεί δυο πράγματα: α) η ένωση των αριστερών κομμάτων (ΚΚΕ, ΚΚΕ εσ., ΕΔΑ και μερικών ακόμη) σε ένα ενιαίο σχήμα, με στόχο την «άλωση» των ψήφων του ΠΑΣΟΚ· β) η συνεργασία -ακόμη και κυβερνητική!- της Νέας Δημοκρατίας με την ενωμένη Αριστερά (αυτή η τελευταία αποφασίστηκε πάνω σε σχέδιο των Παύλου Μπακογιάννη από πλευράς ΝΔ και Μίμη Ανδρουλάκη από πλευράς ΚΚΕ, και ονομάστηκε κωδικά ως πρόγραμμα «Εθνική Συμφιλίωση», καταλήγοντας το καλοκαίρι του 1989 στον σχηματισμό της συγκυβέρνησης Τζαννή Τζαννετάκη).
Είναι ενδιαφέρον κι ίσως αξιοπερίεργο πάντως ότι μετά τη συγκρότηση της συμμαχικής κυβέρνησης ΝΔ-κομμουνιστών, τον Ιούλιο του 1989, ο Νίκος Κοτζιάς συμμετείχε στην περίφημη κίνηση μελών της ΚΝΕ (που έμεινε γνωστή ως «κίνηση ανταρτών του Γράψα»), οι οποίοι καταδίκασαν τη συνεργασία της Αριστεράς με την «επάρατο Δεξιά» και αποχώρησαν από το ΚΚΕ! Ο Κοτζιάς μάλιστα μίλησε τότε στον γνωστό δημοσιογράφο και συγγραφέα-στιχουργό Λευτέρη Παπαδόπουλο για την έρευνα του τελευταίου «Το βρώμικο ’89», η οποία προξένησε μεγάλο θόρυβο όταν δημοσιεύτηκε. Ενώπιον του Λ. Παπαδόπουλου ο Κοτζιάς «καυτηρίασε» τις αποφάσεις του Χαρίλαου Φλωράκη για τη συνεργασία του ΚΚΕ με τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη και υπερασπίστηκε τον… Ανδρέα Παπανδρέου, πλέκοντάς του το εγκώμιο!
Από εκεί και πέρα «κύλησε πολύ νερό στ’ αυλάκι»… Με τον ΣΥΡΙΖΑ, μετεξέλιξη από το 2004 του ΣΥΝ, να εκτοξεύεται το 2012 σε δυσθεώρητα ποσοστά και το 2014 να έρχεται πρώτος στις ευρωεκλογές! Μέχρι βέβαια τον θρίαμβό του στις πρόωρες εθνικές εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015... Και με τον Νίκο Κοτζιά, εμπνευστή πριν από τόσα χρόνια του εγχειρήματος ενός Συνασπισμού της Αριστεράς, να γίνεται υπουργός εξωτερικών… ακριβώς σε μια κυβέρνηση Συνασπισμού της Αριστεράς! Τελικά, πράγματι, «η πραγματικότητα ξεπερνά τη φαντασία»!
Σήμερα ο υπουργός εξωτερικών της κυβέρνησης Αλέξη Τσίπρα, ο κύριος Νίκος Κοτζιάς, εκφράζεται υπέρ της παγκοσμιοποίησης, των «ανοιχτών συνόρων» και της στενής συνεργασίας της Ελλάδας με τις ΗΠΑ. Δύο βιβλία-«μανιφέστα» του κ. Κοτζιά κυκλοφόρησαν πριν από μερικά χρόνια από τις εκδόσεις «Καστανιώτη». Το πρώτο εξεδόθη το 2003 και λέγεται «Παγκοσμιοποίηση: Η ιστορική θέση, το μέλλον και η πολιτική σημασία»· σ’ αυτό ο συγγραφέας τοποθετείται πάνω στο «καυτό» αυτό θέμα, εισάγοντας μάλιστα και τον όρο «παγκόσμιο επιχείρημα». Το δεύτερο κυκλοφόρησε το 2010 και έχει τίτλο «Η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας στον 21ο αιώνα. Για μια νέα, ενεργητική, δημοκρατική, πατριωτική στρατηγική στην εποχή της παγκοσμιοποίησης»· στο εν λόγω σύγγραμμα ο Νίκος Κοτζιάς αναλύει τις απόψεις του πάνω στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής, πέντε ολόκληρα χρόνια πριν αναλάβει το αξίωμα του υπουργού των εξωτερικών.
Οι θέσεις του Ν. Κοτζιά για τα μείζονα ζητήματα των καιρών μας δεν έμειναν απαρατήρητα από τον Γιώργο Παπανδρέου ή ΓΑΠ, ο οποίος αφού ανέλαβε την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ (2004) κάλεσε τον Κοτζιά κοντά του και τον διόρισε επικεφαλής του κομματικού ινστιτούτου ΙΣΤΑΜΕ. Για χρόνια οι δύο άνδρες είχαν μία καλή συνεργασία και «χημεία», όμως το 2010 ο Κοτζιάς διαφώνησε με το πρώτο Μνημόνιο, κατήγγειλε δημόσια τον ΓΑΠ και σταμάτησε τη συνεργασία μαζί του…
Comments