*Καθηγήτρια Καλλιτεχνικών Β΄ Εκπαίδευσης
30.11.2011
Συνέντευξη στον Ησαΐα Κωνσταντινίδη
Το ζήτημα των ελληνογενών απογόνων των στρατιωτών του Πανέλληνα Μεγαλέξανδρου, που κατοικούν στην κεντρική Ασία, των Καλάς, είναι πραγματικά τεράστιας σημασίας για την πατρίδα και τον πολιτισμό μας. Κι αυτό, διότι αφενός φανερώνει ένα υπερήφανο απομεινάρι του πανάρχαιου πλανητικού ελληνικού πολιτισμού, που παραμένει εκεί επί χιλιάδες χρόνια ατόφιο, και αφετέρου επειδή έχει και σύγχρονες εθνικές διαστάσεις, λόγω των διεκδικήσεων που έχουν οι Σκοπιανοί για την ιστορία των Καλάς, (φυσικά με την ουσιαστική υποκίνηση και υποστήριξη των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών)!... Οπότε κάθε έργο που συνεισφέρει στην ανάδειξη του ελληνικού αυτού λαού και των πολιτισμικών του διαστάσεων, αποτελεί μέγιστη πατριωτική προσφορά!
Η Ευσταθία (Έφη) Καραμπάτσου, μία γυναίκα με μεγάλες γνώσεις σε θέματα πολιτισμών και θρησκειών και με αποδεδειγμένη δράση υπέρ των ελληνικών δικαίων, είναι η μοναδική Ελληνίδα που ασχολήθηκε διεξοδικά και αναλυτικά με το θέμα των Καλάς, και μάλιστα όχι για εμπορικούς λόγους. Καρπός της ενασχόλησής της αυτής είναι το όντως καταπληκτικό έργο «Ήθη-έθιμα των Καλάσα», το οποίο συνέγραψε από κοινού με τον κ. Ύαντα Μπαζίκ (Ύας = υιός του Άτλαντος), ο οποίος να σημειωθεί ότι κατάγεται από τον βασιλικό οίκο των Καλάς και είναι γενικός γραμματέας της Εταιρείας Προστασίας του Καλασικού Πολιτισμού, η οποία αποσκοπεί στην εκτενή παρουσίαση της άγραφης αυτής και πανάρχαιας παράδοσης, καθώς και στην ανάπτυξη περαιτέρω φιλικών σχέσεων με την ελληνική κοινωνία. Να σημειωθεί εδώ ότι η καθηγήτρια - συγγραφέας του ως άνω έργου πραγματοποίησε επιτόπιες έρευνες επί καιρό στις περιοχές όπου ζουν οι Καλάς. Το βιβλίο ετούτο είναι το μοναδικό που γράφηκε με συμμετοχή Καλάς και από Ελληνίδα που έζησε μαζί τους, και γι’ αυτό έχει μεγάλη συγγραφική αξία...
Σε λίγες ημέρες, στις 9 του μηνός Δεκεμβρίου, ξεκινάει η πιο σπουδαία γιορτή των Καλάς, που ονομάζεται «Τσώμος», δηλαδή Κώμος, γιορτή που συνταυτίζεται με τα Μικρά Διονύσια των αρχαίων Ελλήνων τα οποία ετελούντο τις ίδιες ημέρες, με αποκορύφωση την μεγαλύτερη νύκτα του έτους. Με αφορμή αυτόν τον εορτασμό συνομιλήσαμε με την Έφη Καραμπάτσου, η οποία ανέφερε και τα εξής σχετικά με το εν λόγω καλασικό έθιμο:
«Ο Τσώμος αποτελεί την απαρχή μιας σειράς εορτασμών εθίμων που διαρκούν αρκετές ημέρες. Στις 8 Δεκεμβρίου ένας ηλικιωμένος Καλάσα που τελεί χρέη αγγελιοφόρου, φεύγει από το χωριό Κρακάλ και πηγαίνει σε κάθε χωριό της κοιλάδος Μουμουρέτ για να γνωστοποιήσει στους κατοίκους της ότι την επόμενη ημέρα αρχίζει ο Τσώμος. Από τις 9 του μήνα λοιπόν ξεκινάει ο Τσώμος με το «Τσούτιακσαραζάρι» που σημαίνει «μικρό σαραζάρι». Στο παγωμένο φως του πρωινού, όλα τα αγόρια και τα κορίτσια του χωριού, διαβαίνοντας το κρυσταλλένιο ποτάμι, αποτολμούν να εκδράμουν στα λαβυρινθώδη δασωμένα μέρη για να κόψουν «ραμνούτ» (αρχ. ράμνους, = αγκάθια/βελόνες), δηλαδή χλωρά κλαδιά από έλατο. Τα αγόρια με μικρά τσεκούρια κόβουν ξύλα, κόβουν επίσης και για τα κορίτσια, βέβαια κάπως μικρότερα. Καθένα θα πάρει το δικό του και για ευκολία θα το σύρει στην κατωφέρεια της κοφτερής πλαγιάς, ώστε να το φέρει στο λαμπρό ξέφωτο, που είναι περικυκλωμένο από μεγαλόπρεπα γιγαντιαία δέντρα.
Εκεί οι μεγαλύτεροι σε ηλικία Καλάσα τα αναμένουν για να ανάψουν δύο ξεχωριστές φωτιές, μία των αγοριών και μία των κοριτσιών. Περιμένουν να δουν ποια θα είναι η καλύτερη στήλη καπνού που θα γίνει περισσότερο ευπρόσδεκτη στον ουρανό. Έτσι ορίζεται η νικητήρια ομάδα, που ως έπαθλο της νίκης θα έχει την προσφορά της καλοτυχίας της σε όλους. Μετά όλοι μαζί κατηφορίζοντας τα μονοπάτια της βουνοπλαγιάς χορεύουν ευλύγιστα παρασυρμένοι από τα καλόρρυθμα τραγούδια τους. Επισκέπτονται τα κατοικημένα αγροτόσπιτα που βρίσκουν στο διάβα τους και μετέπειτα τις κατοικίες του χωριού. Τραγουδούν για την μεγάλη επιθυμία τους να γευτούν το διαλεχτό κόκκινο κρασί και την γενναιοδωρία των νοικοκύρηδων, αφού βέβαια τους το προσφέρουν πλουσιοπάροχα»...
Πραγματικά, θαυμαστά τα έθιμα της πρώτης μέρας αυτής της μεγάλης εορτής των Καλάς, που σημαδεύει τη ζωή αυτού του πανάρχαιου πληθυσμού στις αρχές κάθε χειμώνα. Να τώρα πώς απολήγουν αυτές οι ημέρες των καλασικών γιορτών, μέσω της νύχτας «Καγκαγιάκ», δηλ. του άσπρου κορακιού:
«Ένα πρόσωπο που προσεύχεται στον θεό Δία-Ζάου, (δηλαδή Δίας – Ζευς), μέσα από τις προσευχές των συγχωριανών του, τους προσκαλεί όλους στο σπίτι του να φάνε και να πιούνε από τα αγαθά που θα προσφέρει απλόχερα ως χορηγός. Υποχρεωμένος για το ενδιαφέρον της συμπαράστασης, θα παρασκευάσει το ειδικό ψωμί «μοσαού», με κρέας κατσκιού και καρύδια. Ο ιερέας αρχίζει άδοντας μια προσευχή στο κοράκι που θα μεταφέρει την έκκληση βοήθειας. Αλλάζει τις παρακλήσεις ανάλογα με την θέληση του οικοδεσπότη, ενώ μετά επαναλαμβάνουν όλοι μαζί τα λόγια του. Συνεχίζει κάποιος άλλος μία άλλη προσευχή που επίσης επαναλαμβάνουν οι υπόλοιποι. Οι καλεσμένοι αυτοσχεδιάζουν στα λόγια των ικεσιών και ευελπιστούν να εισακουστούν από τον αγγελιοφόρο του θεού. Η ολονύχτια παρέα με πειθαρχημένη συναίσθηση θρησκευτικού καθήκοντος, συνεχίζει τις προσευχές με κατάνυξη παραμένοντας στο σπίτι.
Στις 5 το πρωί, μέσα στο ανυπότακτο πηχτό σκοτάδι, θα μεταβούν δίπλα από την πλατεία Ρατ-Νατ, σε ένα μέρος με τ’ όνομα Γκατζικέιν, κρατώντας στα χέρια τους καρύδια και μαγειρευμένα φασόλια. Αναμένουν εκεί το άσπρο κοράκι, με τα φαγητά στις ανοιγμένες παλάμες τους. Όταν το δουν οι γεροντότεροι θα δώσουν πρόσταγμα να τα πετάξουν όλοι στον αέρα, ενώ παράλληλα θα τραγουδούν για εκείνο ένα κατηγορηματικό τραγούδι. Για δύο ακόμα χρόνια θα επαναληφθεί η πρόσκληση στο ίδιο σπίτι, έστω και αν, εν τω μεταξύ, έχει πραγματοποιηθεί μέσω των ευχών η επιθυμία του οικοδεσπότη. Εκεί κατά το τέλος της τριετίας, (γνωστόν δε ότι ο Διόνυσος εορτάζετο και ως Τριετηρικός), τηρώντας την σειρά προτεραιότητας μεταξύ των ενδιαφερομένων πατριωτών - χορηγών, ορίζεται ποιος θα αναλάβει την ευθύνη για την επόμενη τέλεση παρόμοιας επίκλησης»...
Όσον δε αφορά την αναμφισβήτητη πολιτισμική-φυλετική συγγένεια Ελλήνων-Καλάς και την ελληνική προέλευση των δεύτερων, αυτή ανάγεται – σύμφωνα με τη συνομιλήτριά μας – σε μια εποχή ακόμα πιο παλιά από εκείνη του Μεγαλέξανδρου! Σύμφωνα με την Έφη Καραμπάτσου:
«Οι σύνδεσμοι μεταξύ της πολυσύνθετης ελληνικής πραγματείας και της πολύπαθης καλασικής ιστορίας δεν περιορίζουν την καταγωγή του καλασικού λαού στους στρατιώτες του Μεγαλέξανδρου και σε όσους τον ακολουθούν, αλλά την ανάγουν σε ένα αρχαιότερο ελληνικό πληθυσμό, πάνω από 4.000 χρόνια, όπως και οι ίδιοι οι Καλάσα επιβεβαιώνουν μέσα από την μυθολογίας τους. Άλλωστε οι εκστρατείες των τριών μεγάλων στρατηλατών του ελληνικού κόσμου, του Ηρακλή, του Διονύσου και του Μέγα Αλέξανδρου, έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: τον τερματισμό τους στην ίδια περιοχή, πολύ κοντά στον Ινδικό Καύκασο! Οπότε, ο καλασικός λαός είναι ανάμεικτος με παλαιότερα ελληνικά φύλα».
Από πού όμως προέρχεται αυτή η τόσο παράξενη και μυστηριακή λέξη, Καλάς, που τόσα αινίγματα έχει προκαλέσει σχετικά με την καταγωγή, αλλά και τη σημασία της; Η Ελληνίδα ερευνήτρια μας απαντά χωρίς περιστροφές:
«Η λέξη «καλιάς» της αρχαίας γλώσσας σημαίνει την καλύβη, αλλά και την φωλιά πτηνού. Το ρήμα «κάλιασε» χρησιμοποιείται και μεταφορικά για τους ερωτευμένους, για να δηλώσει την στέγαση των νεονύμφων. «Καλιά» σαν επίρρημα χρησιμοποιείται και στην έκφραση «πάει καλιά του», που σημαίνει «πάει στην δουλειά του», «στην καλή ώρα». Στην ελληνική παράδοση υπάρχουν πολλά μυθικά και ιστορικά πρόσωπα με συγγενή προέλευση του ονόματος: ο Κάλαϊς, υιός του Βορέα και της Ωρείθυιας, κόρης του βασιλιά των Αθηνών Ερεχθέα, που συμμετείχε και στην Αργοναυτική εκστρατεία, ο Κάλας, που καταγόταν από ευγενή οίκο της Ελυμιώτιδας πόλης της Αρκαδίας, ο Καλαός, πατέρας του Άττεως από την Φρυγία, ο Κάλλας ποταμός της Εύβοιας, η Καλλάτις πόλη του Εύξεινου Πόντου και τόσα άλλα»!...
Τέλος, θα θέλαμε εδώ να κάνουμε οπωσδήποτε μια αναφορά στην τρομοκρατική επίθεση που δέχτηκε η Ευσταθία Καραμπάτσου τον Νοέμβριο του 2008, από προβοκατόρικα στοιχεία με σκοτεινές διασυνδέσεις, μια επίθεση που τραυμάτισε πολύ σοβαρά τόσο την ίδια όσο και τον γνωστό ελληνόψυχο ερευνητή Μανώλη-Εύμολπο Τσάμη. Του θλιβερού αυτού συμβάντος είχε προηγηθεί επίθεση εναντίον δύο παιδιών Καλάς που σπουδάζουν στην Θεσσαλονίκη από «αγνώστους», μάλιστα ελάχιστες μέρες μετά από ένα συνέδριο που έγινε στην Θεσσαλονίκη, όπου ξενόφερτοι «ειδικοί» ερευνητές προσπάθησαν να εμφανίσουν τους Καλάς ως ινδοευρωπαίους, Μακεδόνες αλλά όχι Έλληνες... και άλλα τραγελαφικά. Ένεκα τούτου οι υποψίες ανθρώπων της αστυνομίας συνδέουν τα περιστατικά ως μια προσπάθεια τρομοκράτησης των κύκλων που προωθούν την ελληνικότητα του πολιτισμού των Καλάς... Ενδεχομένως, πίσω από αυτά να βρίσκεται μια καλά κρυμμένη μυστική υπηρεσία που ενδιαφέρεται για τα Σκόπια, ώστε να σφετεριστούν εκείνα την ηρωϊκή ιστορία των Καλάς προς επίτευξη ανθελληνικών σχεδίων.
Στο βιβλίο «Ήθη και Έθιμα των Καλάς» συνυπάρχουν πάνω από τριακόσιες αναφορές σε αρχαιοελληνικά εδάφια (με τις μεταφράσεις), που συνηγορούν και μας βεβαιώνουν για την ελληνικότητα της καταγωγής των Καλάς. Το θαυμάσιο αυτό έργο συνοδεύεται και από ένα DVD με ντοκυμαντέρ που κατέγραψε και παρήγαγε η Ευσταθία Καραμπάτσου.
Kommentare