“Do it! Do it! Do it!”... (Η δολοφονία του Τζον Λένον)

11.9.2020

Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη

8 Δεκεμβρίου 1980. Περί τις 11 η ώρα το βράδυ, το άλλοτε “σκαθάρι” (συνιδρυτής του πλέον επιτυχημένου ροκ συγκροτήματος όλων των εποχών, των “Beatles”), Τζον Λένον, επέστρεφε στο σπίτι του στη Νέα Υόρκη, έχοντας δίπλα του τη Γιαπωνέζα σύζυγό του Γιόκο Όνο, από το στούντιο, όπου είχε ηχογραφήσει άλλα δύο τραγούδια για το νέο του μουσικό άλμπουμ. Λίγες εβδομάδες προηγουμένως είχε κλείσει 40 χρόνια ζωής και η καριέρα του ήταν αξιοζήλευτη: εκτός από τις απίστευτες επιτυχίες του ως μέλος των “Beatles” κατά τη δεκαετία του 1960, αμέσως μετά ακολούθησε μία εξίσου επιτυχημένη, και πιο ποιοτική, ατομική πορεία στη μουσική.

Ξαφνικά, λίγο πριν ο πασίγνωστος Άγγλος περάσει το κατώφλι του σπιτιού του, στο συγκρότημα πολυκατοικιών Ντακότα της αμερικανικής μεγαλούπολης, πετάχτηκε μπροστά του ένας νεαρός άντρας. Ο νέος αυτός, λίγες ώρες πιο πριν, είχε ζητήσει από τον Λένον ένα αυτόγραφο, δηλώνοντας θαυμαστής του, το οποίο εκείνος του έδωσε με ευχαρίστηση. Τώρα, ο ίδιος άνθρωπος έβγαλε ένα 38άρι ρεβόλβερ και “κάρφωσε” τέσσερις σφαίρες στην πλάτη του Λένον...

Ο Λένον ξεψύχησε λίγη ώρα αργότερα στο νοσοκομείο. Το θλιβερό γεγονός προκάλεσε σοκ στην παγκόσμια μουσική κοινότητα, ενώ με το που μαθεύτηκε η είδηση χιλιάδες κόσμου μαζεύτηκαν στο Σέντραλ Παρκ της Νέας Υόρκης, για να θρηνήσουν το είδωλό τους... Ο δράστης του φοβερού εγκλήματος, ο 25χρονος Μαρκ Τσάπμαν, συνελήφθη αμέσως.

Τι ακριβώς συνέβη; Το “σκαθάρι” από το Λίβερπουλ ζούσε ήδη αρκετά χρόνια στις ΗΠΑ, όπου μαζί με τη Γιόκο Όνο πρωταγωνίστησαν στο ειρηνικό κίνημα της εποχής: κατά του πολέμου στο Βιετνάμ και της βίας. Τα τραγούδια του, ειδικά το “Give Peace a Chance” και το “Imagine”, θεωρήθηκαν από την αμερικανική εξουσία ως αντιπολεμική προπαγάνδα και ως κάλεσμα για έναν κόσμο χωρίς σύνορα. Σκάνδαλα επί σκανδάλων δημιουργήθηκαν από δημόσιες τοποθετήσεις του ζεύγους, ενώ κυβερνητικές εκθέσεις δεν δίστασαν να τον αποκαλέσουν “πολύ επικίνδυνο άνθρωπο”. Το FBI τον παρακολουθούσε στενά...

Σε χρόνο ανύποπτο, το 1972, ο ίδιος ο Λένον είχε πει στον δημοσιογράφο Πολ Κράσνερ: “Άκου, αν οτιδήποτε συμβεί στη Γιόκο και εμένα, δεν θα είναι ατύχημα”. Αργότερα, αποκαλύφθηκε ότι το FBI διατηρούσε για τον Λένον ογκώδη φάκελο με πάνω από 600 σελίδες, ενώ βρισκόταν κάτω από “διαρκή παρακολούθηση”! Λίγο μόνο καιρό νωρίτερα (Νοέμβριος 1980) στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές είχε θριαμβεύσει ο συντηρητικός Ρόναλντ Ρέιγκαν, υπέρμαχος της σύρραξης με το σοβιετικό μπλοκ, που δεν έβλεπε με καθόλου καλό μάτι τις προσπάθειες διανοούμενων και καλλιτεχνών υπέρ του ειρηνικού κινήματος...

Ήταν άραγε ο Μαρκ Τσάπμαν, ο δολοφόνος του Λένον, καθοδηγούμενος; Ο ίδιος δεν ζούσε στη Νέα Υόρκη, αλλά στην πολιτεία της Χαβάης. Δήλωσε ότι στη Νέα Υόρκη ταξίδεψε για έναν και μόνο σκοπό, για... να δει τον Τζον Λένον! Στη δίκη που ακολούθησε είπε πολύ παράξενα πράγματα. Αρχικά ανέφερε ότι το έκανε για να τραβήξει την προσοχή και να γίνει κι ο ίδιος διάσημος. Αργότερα υποστήριξε ότι “κακά πνεύματα” τον παρότρυναν να σκοτώσει τον φημισμένο τραγουδιστή, λέγοντας μάλιστα τα εξής περίεργα: “Άκουσα μέσα στο κεφάλι μου μια φωνή να λέει «κάνε το, κάνε το, κάνε το», ξανά και ξανά! Έλεγε «do it, do it, do it», ακριβώς έτσι! Δεν θυμάμαι πώς σημάδεψα. Πρέπει να το έκανα, αλλά δεν θυμάμαι τι ακριβώς έκανα. Απλά τράβηξα σταθερά τη σκανδάλη πέντε φορές”. Και ο δολοφόνος συμπλήρωσε: “Δεν υπήρχε αίσθημα, ούτε θυμός... Μόνο μια νεκρή σιωπή στον εγκέφαλο”.

Δεν χρειαζόταν βέβαια να προσθέσει περισσότερα, για να θεωρήσουν ορισμένοι ερευνητές ότι βρισκόταν υπό καθεστώς “πλύσης εγκεφάλου”, θύμα κι αυτός του περίφημου “Mind control” -του ελέγχου της σκέψης-, ότι ήταν αυτό που λένε “προγραμματισμένος δολοφόνος”. Ο ντετέκτιβ Άρθουρ Ο' Κόνορ, εκ των ερευνητών του φόνου, είχε εξ αρχής πει τα εξής: “Είναι πολύ πιθανό ότι ο Μαρκ ήταν όργανο κάποιου. Τον είδα το ίδιο βράδυ του φόνου. Ήταν σαν υπνωτισμένος”. Ενώ ένας δημοσιογράφος και δικηγόρος, ο Φέντον Μπρέσλερ, ανέφερε: “Ο Τσάπμαν είναι θύμα, όπως και ο ίδιος ο Λένον, εκείνων που ήθελαν να σκοτώσουν τον Λένον”.

Την αντίδρασή του στην είδηση της δολοφονίας του άλλοτε στενού συνεργάτη και φίλου του περιέγραψε αργότερα ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ: “Ήμουν σπίτι και χτύπησε το τηλέφωνο. Ήταν σαν σοκ, πιστεύω ότι για όλους αυτό ήταν. Ήταν τόσο τρομακτικό, δεν μπορούσες να το δεχθείς κι εγώ δεν μπορούσα να το δεχθώ και για μέρες δεν μπορούσα να σκεφτώ ότι είχε φύγει. Ήταν πολύ δύσκολο για όλους... Αυτό που μου ερχόταν συνέχεια στο μυαλό για τον δολοφόνο ήταν πως είναι ο πιο ηλίθιος άνθρωπος στον κόσμο”!

40 σχεδόν χρόνια αργότερα, το μυστήριο εξακολουθεί να παραμένει πυκνό. Όσο για τον Τσάπμαν, είναι ακόμη έγκλειστος (όλες οι αιτήσεις αποφυλάκισης που υπέβαλλε κατά καιρούς απορρίφθηκαν)...