Το δίκτυο 5G: εμπόδια και προοπτικές

8.9.2020

Του Ησαΐα Κωνσταντινίδη

5G σημαίνει “Δίκτυο πέμπτης γενιάς”. Είναι το προηγμένο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας, που θα ενσωματώνει ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει στον κόσμο των τηλεπικοινωνιών: υψηλότατες προδιαγραφές, με υπηρεσίες μεγάλης ταχύτητας, ευρύτερη χωρητικότητα, αλλά και χαμηλότερη κατανάλωση μπαταρίας κτλ. Με δυο λόγια, το 5G περιγράφεται από τους ειδικούς και τους διαφημιστές ως το “απόλυτο αύριο” στον νέο κόσμο που γεννιέται γύρω μας, την εποχή του κοροναϊού...

Λιγάκι “προϊστορία”... Είναι γεγονός ότι κάθε περίπου 10 χρόνια εμφανίζεται και από μία καινούρια γενιά κινητών τηλεφώνων. Από την “εποχή Μηδέν” (το 0G), πριν το 1980, όταν δεν υπήρχαν καθόλου διαθέσιμα κινητά τηλέφωνα, περάσαμε στην “πρώτη γενιά”, ή 1G, στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ελάχιστοι άνθρωποι στον κόσμο είχαν πρόσβαση στην αγορά και τη χρήση των πρώτων κινητών τηλεφώνων, τα οποία σήμερα μοιάζουν με... “αρχαιολογικά ευρήματα”, λες και έχουν περάσει χιλιάδες χρόνια από τότε! Πιο γνωστά σ' εμάς είναι τα κινητά τηλέφωνα της επόμενης γενιάς (2G), που πρωτοεμφανίστηκαν δειλά-δειλά στις αρχές της δεκαετίας του 1990, κυριαρχώντας έως περίπου το 2000· κι αυτά όμως, 20 και πλέον χρόνια μετά, φαίνονται σήμερα εντελώς ξεπερασμένα... Μετά το 2000 όμως, με την εμφάνιση της κινητής τηλεφωνίας “τρίτης γενιάς” (3G), η πρόοδος άρχισε να γίνεται εμφανής, αφού οι δυνατότητες των νέων τότε τηλεφώνων ήταν πολύ πιο προωθημένες. Τέλος, λίγο πριν από το 2010, άρχισαν να διαδίδονται ευρέως τα κινητά τηλέφωνα της νεώτερης γενιάς: της 4G. Αυτά τα τηλέφωνα επιτρέπουν τη χρήση πολύ περισσότερων υπηρεσιών απ' ό,τι εκείνα της αμέσως προηγούμενης γενιάς...

Η εξέλιξη των τηλεπικοινωνιών ήταν, λοιπόν, ραγδαία. Μέσα σε ελάχιστες δεκαετίες φτάσαμε στο σημείο οι περισσότερες εργασίες του μέσου ανθρώπου να γίνονται μέσα από το κινητό τηλέφωνο, όπως και γενικότερα απ' το διαδίκτυο! Δεν χρειάζεται σήμερα να περιμένεις σε ουρές τραπεζών ή ταμείων δημοσίων κτλ. υπηρεσιών, για να πληρώσεις έναν λογαριασμό· αυτό μπορεί να γίνει απλώς πατώντας μερικά κουμπιά στο κινητό σου τηλέφωνο. Πράγματα αδιανόητα έως 20 και 30 χρόνια πριν, γίνονται πραγματικότητα και, σε σημαντικό βαθμό, αποτελούν ήδη την καθημερινότητά μας. Ο κόσμος περνάει σταδιακά σε άλλες, α-χωρικές (ίσως και α-χρονικές) διαστάσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις ανθρώπινες σχέσεις και για τις κοινωνίες...

Και να που τώρα βρισκόμαστε ενώπιον της εξάπλωσης του δικτύου 5G, το οποίο θα παρέχει ακόμη περισσότερες δυνατότητες! Ήδη, από τα τέλη του 2018, το δίκτυο αυτό λειτουργεί πιλοτικά σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Τον Δεκέμβριο του 2018 παρουσιάστηκε το πρώτο δοκιμαστικό δίκτυο 5G στην Ελλάδα, στον Δήμο Ζωγράφου της Αττικής. Μεταξύ των εφαρμογών που παρουσιάστηκαν ήταν και οι εξής:

- Η εφαρμογή “Internet of Skills” για την προσομοίωση ιατρικής επέμβασης από απόσταση μέσω μάσκας εικονικής πραγματικότητας.

- Η ολογραφική μεταφορά, μέσω της οποίας άνθρωποι που βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία συζητούν στον ίδιο χώρο, σε πραγματικό χρόνο.

- Η συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες σε πραγματικό χρόνο μέσω εικονικής πραγματικότητας.

Οι υπέρμαχοι του δικτύου 5G υπερτονίζουν, όπως είναι φυσικό, τα πλεονεκτήματά του, υποστηρίζοντας ότι με τον τρόπο αυτό δημιουργείται μία “έξυπνη καθημερινότητα”, με αφάνταστες διευκολύνσεις που παρέχονται στη ζωή του ανθρώπου. Με ταχύτητες από 100 έως και 1.000 φορές πιο γρήγορες από το υπάρχον δίκτυο 4G, δεν είναι δύσκολο κάποιος να καταλάβει τα οφέλη από το νέο δίκτυο. Για παράδειγμα, μία ταινία υψηλής ευκρίνειας θα μπορεί να κατέβει σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο! Επίσης, εξασφαλίζει αυτό που οι τεχνικοί αποκαλούν “λανθάνοντα χρόνο”: η δραματική μείωση του χρόνου που απαιτείται ώστε από το κινητό τηλέφωνο να ελέγχεται η διαθεσιμότητα του δικτύου και να λαμβάνεται μία απάντηση.

Ένα ακόμη χαρακτηριστικό του 5G, που υπερπροβάλλεται από τους υποστηρικτές του, είναι ότι αυτό αναμένεται να υποστηρίξει έως και 1.000.000 συνδεδεμένες συσκευές ανά 38 τετραγωνικά μίλια, σε σύγκριση με το 4G που υποστηρίζει μόλις 2.000 συσκευές/38 τετραγωνικά μίλια. Κάτι τέτοιο θα είναι ζωτικής σημασίας για το “Internet of Things” (“Διαδίκτυο των Πραγμάτων”), όπου πολλές πρόσθετες συσκευές -όπως τα αυτοκίνητα και τα εμπορικά αεροσκάφη- θα συνδεθούν τελικά με κινητά δίκτυα.

Υπάρχουν όμως και οι πολέμιοι του 5G... Αυτοί έχουν ένα ισχυρό, εκ πρώτης όψεως, επιχείρημα. Επειδή, λένε, η εμβέλεια του δικτύου 5G θα είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με τους προκατόχους του, αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται περισσότεροι πυλώνες κινητής τηλεφωνίας (ή, εναλλακτικά, υπόγεια καλωδίωση με οπτικές ίνες). Τι πάει να πει αυτό; Ότι εγκυμονούνται σοβαρότατοι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία, όπως καρκινογενέσεις, κυτταρικό στρες, νευρολογικές διαταραχές, αύξηση επιβλαβών ελευθέρων ριζών, δομικές και λειτουργικές αλλαγές στο αναπαραγωγικό σύστημα, ακόμη και γενετικές βλάβες...

Οι ενστάσεις αυτές των εχθρών του 5G απέκτησαν ιδιαίτερη δημοφιλία, σε παγκόσμιο μάλιστα επίπεδο, μετά την πρόσφατη πανδημία του κοροναϊού. Κάποιοι έφτασαν στο σημείο να πουν... ότι ο COVID-19 είναι αποτέλεσμα της ανάπτυξης του δικτύου 5G, και μάλιστα όπου αυτό εγκαταστάθηκε (π.χ. στην Ουχάν της Κίνας ή στη Βόρεια Ιταλία), εκεί αμέσως μετά εμφανίστηκε κι εξαπλώθηκε ο κοροναϊός, με δραματική συνέπεια τους χιλιάδες νεκρούς!!! Οι κεραίες του 5G που εγκαθίστανται θα είναι ο “πομπός” -ισχυρίζονται-, ενώ το “τσιπάκι” που θα ενσωματωθεί στο ανθρώπινο σώμα μέσω του εμβολίου κατά του COVID-19 θα είναι ο “δέκτης”: έτσι οι κοσμοεξουσιαστές θα πετύχουν τον απόλυτο έλεγχό μας και την εξάλειψη της προσωπικότητάς μας. Θα είχε ενδιαφέρον, βέβαια, να δούμε τα κρούσματα από την περιοχή του Ζωγράφου των Αθηνών, όπου πάντως μέσα σε δύο σχεδόν χρόνια από την εκεί εγκατάσταση του δικτύου νεκροί από κοροναϊό δεν υπήρξαν...

Όσοι φοβούνται το 5G, λένε ότι αυτό, ούτε λίγο ούτε πολύ, “καίει” τον ανθρώπινο εγκέφαλο, ο οποίος δεν είναι κατασκευασμένος για να αντέχει μία τόσο ισχυρή πίεση από πλευράς δεδομένων. Φυσικά, επικαλούνται και τα ανθρώπινα δικαιώματα: τίθεται άμεσα ζήτημα ασφάλειας -λένε-, επειδή περισσότερα δεδομένα σημαίνουν περισσότερο κίνδυνο παραβίασης της ατομικής μας ζωής από τις Αρχές! Η εποπτεία του κράτους (ή και άλλων, άδηλων, “ανεξάρτητων Αρχών”) θα γίνεται τώρα πολύ πιο εύκολα, άρα η πρόσβαση στα προσωπικά μας δεδομένα θα είναι πλέον εφικτή. Με δυο λόγια: θα μας παρακολουθούν πια, κυριολεκτικά, ανά πάσα στιγμή, σε κάθε μας κίνηση...

Το θέμα της πιθανής επικινδυνότητας του 5G για τον άνθρωπο, έφερε στη Βουλή των Ελλήνων η Βουλευτής Β1΄ Βορείου Τομέα Αθηνών της Ελληνικής Λύσης, κυρία Αναστασία-Αικατερίνη Αλεξοπούλου, η οποία με ερώτησή της στις 24 Φεβρουαρίου 2020 προς τους υπουργούς Υγείας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Υποδομών και Μεταφορών, με θέμα “Κίνδυνοι από την ακτινοβολία του δικτύου «5G»” ανέφερε τα εξής:

“Πολύ επικίνδυνη, έως και θανάσιμη, δύναται να αποδειχτεί η έκθεση του ανθρώπινου οργανισμού στη μη ιονίζουσα ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία των κεραιών κινητής τηλεφωνίας και του δικτύου 5G, σύμφωνα με έκθεση του κ. Αλκιβιάδη Κεφαλά, διδάκτορα Φυσικής του Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ και διευθυντή Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών.

Κατά την έκθεση αυτή, «οι κεραίες της κινητής τηλεφωνίας εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στη φασματική περιοχή των μικροκυμάτων, σε συχνότητες από 400 MHz μέχρι 2.4 GHz (σύστημα TETRA 410-931 MHz). Το σύστημα 5G, εάν εγκατασταθεί, θα λειτουργεί στις φασματικές περιοχές 0.6-6 GHz-LTE, 3.4-3.8 GHz-LFB και 24.2-24.7 GHz). Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στη φασματική περιοχή των παραπάνω συχνοτήτων αλληλεπιδρά ισχυρά με τη βιολογική ύλη, δηλαδή τους ανθρώπους.

Η αλληλεπίδραση της ακτινοβολίας με τη βιολογική ύλη κατηγοριοποιείται σε δύο είδη αλληλοεπιδράσεων: τις θερμικές και τις χημικές. Οι θερμικές οδηγούν στην απότομη αύξηση της θερμοκρασίας των ιστών ή των κυττάρων και οι επιδράσεις τους ποικίλλουν από απλή κόπωση μέχρι καρδιακή προσβολή».

Ακόμη, κατά την ίδια έκθεση, «τα τελευταία 20 χρόνια η πρόοδος σε τομείς, όπως η νανοτεχνολογία και η μοριακή βιολογία, καθώς και πλήθος επιστημονικών ερευνών και δημοσιεύσεων αποδεικνύουν ότι η έκθεση βιολογικών οργανισμών σε ακτινοβολίες μικροκυμάτων εκτός από τις θερμικές προκαλεί και χημικές μεταβολές, οι οποίες είναι περισσότερο επικίνδυνες, καθώς προκαλούν καταστροφή στα κύτταρα και στο DNA και κατά συνέπεια δεν υπάρχουν όρια ασφαλούς έκθεσης σε αυτές».

Τέλος, ο κ. Κεφαλάς επικαλείται τα επιστημονικά αποτελέσματα του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού προγράμματος «Reflex», τα οποία απέδειξαν πως «η έκθεση ανθρώπινων κυττάρων εκτεθειμένων σε μη ιονίζουσα ακτινοβολία κινητών τηλεφώνων σπάει τη διπλή έλικα του DNA το ίδιο αποτελεσματικά όπως και οι επικίνδυνες ιονίζουσες ΗΑ ακτίνων γάμμα που εκπέμπονται από ραδιενεργούς πυρήνες».

Με δεδομένα όλα τα παραπάνω, Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1. Είναι σε γνώση της Κυβέρνησης οι ως άνω αναφερθείσες επιστημονικές αναφορές και πορίσματα, και εάν ναι, κατά πόσο λαμβάνονται υπ’ όψη, ως αξιόπιστες;

2. Θεωρεί η Κυβέρνηση, πως τα δίκτυα 5G είναι ασφαλή για τη δημόσια υγεία, από τη στιγμή που έχουν εκφραστεί φόβοι για τις επιδράσεις της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από διεθνείς οργανισμούς και επιστημονικούς φορείς;

3. Υφίσταται από πλευράς Κυβέρνησης σχεδιασμός τέτοιος, ώστε να υπάρξει έγκαιρη και πληρέστατη ενημέρωση της κοινής γνώμης επί του θέματος;”.

Αυτά ανέφερε η Βουλευτής κα Αλεξοπούλου στην ερώτησή της, θέτοντας πολύ σοβαρά σίγουρα ζητήματα... Οι απαντήσεις των υπουργείων ήταν μάλλον υπεκφυγές (όπως “το θιγόμενο θέμα δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητά μας” κτλ.). Μόνο το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης απάντησε συγκροτημένα, διαβιβάζοντας στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων την ερώτηση· η Επιτροπή, με τη σειρά της, απέστειλε έγγραφο με θέμα “Κατασκευές κεραιών κινητής τηλεφωνίας” (ολόκληρο το έγγραφο, εδώ). Εν τούτοις, η Κυβέρνηση είχε την καλοσύνη να διαβιβάσει την ερώτηση της Βουλευτού στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, που κρίθηκε ως αρμόδιο να απαντήσει, το οποίο πράγματι απάντησε μέσω εγγράφου της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής και θέμα “Διαβίβαση ερώτησης βουλευτή” (βλ. εδώ το έγγραφο).

Το όλο ζήτημα, φυσικά, είναι σε εξέλιξη. Η σχετική έρευνα συνεχίζεται. Σε κάθε περίπτωση το 5G -όπως και ο COVID-19- δημιουργούν νέα παγκόσμια δεδομένα. Μία άλλη πραγματικότητα (ίσως και μετα-ανθρώπινη) αρχίζει πλέον να αναδύεται γύρω μας.